2013(e)ko uztailaren 6(a), larunbata

Simplify, Simplify! Thoreauren ondarea


   Munduko gauza on guztiak aske eta basatiak direla esaten zuen H.D. Thoreau idazle iparamerikarrak. Haren  obra osoan goraipatzen da naturaren indar traszendentea, eta gizakiak aske izateko duen behar eta eskubidea. Gizartearekiko loturen gainetik (edo azpitik), berezko duintasun bat aldarrikatzen zuen Thoreauk, eta  legeen gaineko Legea jarraitzera eraman zuen bizitza osoan. Ez zen "antisozial" bat izan, baina argi izan zuen beti norbanakoak ez zuela itsuki jarraitu behar gizarteak onartutako araudia. Bere garaian murgildurik, ez zion bizkarra eman orduko arazo larrienari, hau da, esklabutzaren iraupenari. Humanitatearen zati bati egindako injustiziak gizarte osoa bihurtzen zuen bidegabe, eta bere ahalegin guztiak injustizia horren kontra aritzeari eman zizkion. Ahalegin horien fruitu nabarmenena, Desobedientzia Zibilaren lehen manifestua, bere kartzelaldian oinarritutako testua, eta aurrerantzean bertze pentsalari eta ekintzaileen inspirazio iturri izanen zena.
   Thoreauk, halaber, naturarekin harreman zuzena eta bizia bilatu zuen, bai bere oinezko edo kanoazko bidaien bidez, edo baita ere bertan bizitza eginez. Basoa eta haren bizilagunak (bai animaliak eta bai landarean) ederki ezagutu zituen, eta gehienetan bere barride gizatiarren gainetik estimatu. Walden aintziraren inguruan bizitu zuen Thoreauk bere utopia berezia. Gizartetik gehiegi urrundu gabe, baina naturaren aintzinean egunak eta hilabeteak egin zituen bere buruaren laguntasunean; bertan izan zuen parada bi mundu hoiek biluztu, aztertu, eta nolabait bata bertzearekin alderatzeko, zubi lanak eginaz. Hala ere, bere konparaziotan, natura basatia beti da garaile gizartearen zakarkeri eta huskeriaren aurrean.

                                        *                                  *                                  *

   Thoreauren obra eskutara iritsi zitzaidanean, ba ziren urte mordo bat naturarekiko hautu hori egina nuela, beraz gozagarria izan zen hain testu freskagarriak neureganatzea. Esaldi bakoitzean aurkitzen nuen nire pentsaeraren isla, noski modu egokiagoan azaldua; eta horrela bihurtu zen, Montaignerekin batera, autore ezinbestekoa, zeinaren liburuak behin eta berriro arakatzen ditudan nire pentsamoldea sakontzeko.
   Ezagutza hau benetako plazerra bihurtu zen Antonio Casadoren eskutik. Thoreauren lana (eta bizitza) goitik behera ezagutzen zuenez, beti izan nuen jakinduria horren berri, oraindik papera eta tintazko harremana elektronikak desterratu ez zuenean.
   Beraz, kasi hogei urteko harremanaren ondoren, plazer neurrigabea izan zen zuzenean bere hitzok jasotzea, zeinetan bien arteko zaletasun honen inguruan jardun zuen Antoniok. Osaba Henry hizpide, ez da gutxi esan dezakena, eta ez da erraza ordubetean laburtzea hainbeste jakituria.